Kowno, drugie co do wielkości miasto Litwy, to prawdziwa perła nad Niemnem i Wilią, która przyciąga turystów swoją bogatą historią, architekturą i kulturalnym klimatem. Położone zaledwie 100 km od Wilna, oferuje zwiedzającym fascynującą mieszankę średniowiecznych zabytków, międzywojennej architektury i nowoczesnych atrakcji. Miasto, które przez krótki okres było stolicą niepodległej Litwy (1920-1940), zachowało swój unikatowy charakter i do dziś stanowi ważny ośrodek kulturalny, naukowy i przemysłowy kraju. Zapraszamy do odkrycia najciekawszych miejsc, które koniecznie trzeba zobaczyć podczas wizyty w tym fascynującym litewskim mieście.
Stare Miasto Kowna – historyczne serce miasta
Kowieńska Starówka to miejsce, od którego warto rozpocząć zwiedzanie. Ten średniowieczny kompleks urbanistyczny zachwyca wąskimi, brukowanymi uliczkami i imponującymi zabytkami. Centralnym punktem jest Ratusz w Kownie, nazywany często „Białym Łabędziem” ze względu na swoją jasną fasadę i smukłą wieżę. Ten barokowy budynek z XVIII wieku obecnie mieści muzeum ceramiki oraz salę ślubów. Plac Ratuszowy tętni życiem jako centrum miejskich wydarzeń, gdzie regularnie odbywają się festiwale, jarmarki i koncerty.
Podczas spaceru po kowieńskiej starówce, koniecznie zatrzymaj się przy gotyckim Domu Perkuna – jednej z najstarszych budowli świeckich w mieście, pochodzącej z XV wieku. Według fascynującej legendy, budynek był niegdyś świątynią boga piorunów Perkuna, choć historycy wskazują, że w rzeczywistości służył jako siedziba hanzeatyckich kupców.
Ciekawostka: Na Starym Mieście znajduje się najmniejszy witraż na świecie, umieszczony w jednej z kamienic. Ma zaledwie kilka centymetrów kwadratowych powierzchni i przedstawia herb miasta – prawdziwy skarb dla miłośników nietypowych atrakcji!
Obowiązkowym punktem zwiedzania jest również Katedra św. Piotra i Pawła – największa gotycka świątynia na Litwie, której budowę rozpoczęto w XV wieku. Jej monumentalne wnętrze zachwyca cennymi dziełami sztuki sakralnej, imponującymi sklepieniami i wyjątkową atmosferą spokoju pośród miejskiego zgiełku.
Zamek w Kownie – świadectwo średniowiecznej potęgi
Zamek w Kownie to najstarszy murowany zamek na Litwie, którego historia sięga XIII wieku. Ta gotycka twierdza, położona strategicznie u zbiegu rzek Niemna i Wilii, przez wieki stanowiła kluczowy element systemu obronnego państwa przed najazdami Krzyżaków. Do naszych czasów zachowały się głównie fragmenty potężnych murów obronnych i jedna z czterech pierwotnych wież, która została starannie zrekonstruowana i obecnie mieści interesujący oddział Muzeum Miejskiego.
Okolice zamku przekształcono w urokliwy park, gdzie możesz odpocząć po zwiedzaniu i podziwiać rozległą panoramę miasta. Latem przestrzeń ożywa dzięki barwnym inscenizacjom historycznym i plenerowym koncertom, które pozwalają przenieść się w czasie do średniowiecznej Litwy. Zamek szczególnie pięknie prezentuje się o zachodzie słońca, gdy czerwone cegły nabierają złocistego blasku, tworząc niezapomniane tło dla fotografii.
Aleja Wolności i modernistyczna architektura
Aleja Wolności (lit. Laisvės alėja) to reprezentacyjny deptak i tętniące życiem handlowe serce współczesnego Kowna. Ta licząca 1,7 km długości ulica jest jednym z najdłuższych deptaków w Europie. Została zaprojektowana w XIX wieku, ale swój prawdziwy rozkwit przeżyła w okresie międzywojennym, gdy Kowno pełniło funkcję tymczasowej stolicy niepodległej Litwy.
Spacerując aleją, odkryjesz liczne przykłady modernistycznej architektury, która w 2015 roku została wpisana na wstępną listę światowego dziedzictwa UNESCO. Budynki z lat 20. i 30. XX wieku reprezentują unikatowy styl łączący funkcjonalizm z elementami narodowymi, tworząc wyjątkową miejską przestrzeń. Szczególnie warto zwrócić uwagę na imponujący dawny Centralny Urząd Pocztowy, elegancki budynek Banku Litewskiego czy monumentalne Muzeum Wojskowe.
Na alei napotkasz również pomnik wielkiego księcia Witolda Wielkiego oraz intrygującą rzeźbę „Człowiek niewidzialny” – poruszający hołd dla litewskiego artysty Romasa Kalanty, który w 1972 roku dokonał samospalenia w proteście przeciwko sowieckiej okupacji.
Imponujące świątynie Kowna
Kowno słynie z licznych kościołów reprezentujących różne style architektoniczne, które opowiadają fascynującą historię miasta. Najbardziej charakterystycznym jest monumentalny Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Kownie, zbudowany w stylu modernistycznym w latach 30. XX wieku jako symbol odrodzenia niepodległej Litwy. Jego budowę przerwała sowiecka okupacja – w czasach komunizmu budynek służył jako fabryka, a ukończono go dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1990 roku. Z tarasu widokowego na dachu kościoła rozciąga się spektakularny widok na panoramę miasta – jeden z najlepszych punktów obserwacyjnych w Kownie.
Innym niezwykle ważnym obiektem sakralnym jest gotycki Kościół Witolda Wielkiego (Vytauto Didžiojo bažnyčia), najstarszy w Kownie, ufundowany przez wielkiego księcia litewskiego na początku XV wieku. Jego charakterystyczna ceglana fasada stanowi nieodłączny element panoramy miasta od strony rzeki i przypomina o średniowiecznej świetności Kowna.
Ciekawostka: W Kownie znajduje się również jedyny na Litwie meczet z okresu międzywojennego oraz synagoga Choral, która jako jedna z niewielu przetrwała zawieruchę II wojny światowej – świadectwo wielokulturowej przeszłości miasta.
Muzea i kultura
Miłośnicy sztuki i historii znajdą w Kownie wiele fascynujących muzeów, które zaspokoją najróżniejsze zainteresowania. Muzeum Diabłów to unikatowa na skalę światową kolekcja ponad 3000 figurek przedstawiających diabły z różnych kultur i tradycji. Założone przez artystę Antanasa Žmuidzinavičiusa, przyciąga turystów swoją niecodzienną tematyką i zaskakującą różnorodnością eksponatów – od ludowych rzeźb po współczesne interpretacje diabelskich postaci.
Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego prezentuje bogato udokumentowaną historię militarną Litwy, ze szczególnym uwzględnieniem walk o niepodległość. Przed budynkiem znajduje się symboliczny Pomnik Wolności oraz wzruszający grób Nieznanego Żołnierza z płonącym wiecznym ogniem, przy którym regularnie odbywa się uroczysta zmiana warty.
Prawdziwą perłą kulturalną Kowna jest Muzeum M.K. Čiurlionisa, poświęcone twórczości najsłynniejszego litewskiego malarza i kompozytora, którego symboliczne, mistyczne obrazy wyprzedziły abstrakcyjne tendencje w sztuce europejskiej. Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, łączący talent muzyczny z malarskim, stworzył unikatowy język artystyczny, który do dziś fascynuje odbiorców z całego świata.
Naturalne atrakcje i rekreacja
Kowno oferuje również wiele możliwości kontaktu z naturą i aktywnego wypoczynku. Kolej linowa na Zielonej Górze w Kownie (Žaliakalnis) to najstarsza działająca kolej linowa w Europie, funkcjonująca nieprzerwanie od 1935 roku. Krótka, kilkuminutowa podróż pozwala pokonać strome wzgórze i dotrzeć do wspomnianego wcześniej Kościoła Zmartwychwstania Pańskiego, a przy okazji cieszyć się wyjątkowym widokiem na miasto z lotu ptaka.
Miłośnicy przyrody z pewnością docenią Ogród Botaniczny Uniwersytetu Witolda Wielkiego, gdzie na rozległej powierzchni ponad 60 hektarów zgromadzono tysiące gatunków roślin z całego świata. Szczególnie warte uwagi są zachwycająca kolekcja róż, która kwitnie w pełni latem, oraz nowoczesne szklarnie z egzotycznymi roślinami tropikalnymi – oaza spokoju i różnorodności biologicznej w sercu miasta.
Na aktywnych turystów czeka Rezerwat Kaunas – malownicze sztuczne jezioro utworzone na Niemnie, gdzie można uprawiać różnorodne sporty wodne, od żeglarstwa po windsurfing, lub po prostu odpocząć na piaszczystej plaży z widokiem na otaczające wzgórza. Zimą, gdy jezioro zamarza, staje się popularnym miejscem do uprawiania łyżwiarstwa i zimowych spacerów, oferując zupełnie nowe oblicze tego urokliwego zakątka.
Kowno to miasto, które zaskakuje różnorodnością atrakcji i bogatą historią na każdym kroku. Niezależnie od tego, czy interesuje Cię architektura, historia, sztuka czy przyroda, litewskie miasto nad Niemnem ma wiele do zaoferowania. Jego kameralny charakter pozwala na spokojne zwiedzanie najważniejszych zabytków nawet podczas krótkiego weekendowego wyjazdu, a legendarna gościnność mieszkańców sprawia, że wielu turystów wraca tu z przyjemnością, odkrywając za każdym razem nowe, fascynujące oblicza tego wyjątkowego miasta.